Zoeken naar zin in perspectief
Elk mens zoekt naar zingeving in haar of zijn leven. Vaak is dat in de vorm van een doel dat je jezelf stelt. Soms is dat niet meer dan een punt op de horizon. Een vaag doel. En als dat bereikt is? Hoe ga je dan verder met je leven?
Het beeld van een punt op de horizon is ontleend aan perspectief. Tekeningen in perspectief maken gebruik van verdwijnpunten. Alle evenwijdige lijnen lopen dan naar hetzelfde verdwijnpunt. Het gevolg is dat er een dieptewerking ontstaat. Kunstenaars kunnen daardoor fotografisch schilderen. En het komt natuurlijker op ons over.
Er is echter iets merkwaardigs met dat verdwijnpunt: je kunt het nooit bereiken. Telkens als je je verplaats, verschuift ook het verdwijnpunt. Na mijn studie theologie op latere leeftijd, was mijn doel bereikt. Echter de zin in mijn leven was niet vervuld. Elke zinzoeker heeft die ervaring. Op het moment dat je denkt je doel bereikt te hebben, blijkt het punt op de horizon elders te liggen. Wanneer je goed oplet, zie je zelfs dat dat punt op de horizon met elke stap die je zet, meebeweegt. Zinzoeker blijf je dan ook voor het leven.
Een belangrijk kenmerk van vrijzinnig geloven is voor mij die levenslange zoektocht. Gevonden antwoorden blijken na verloop van tijd nieuwe vragen bij mij op te roepen. En ook nieuwe levensfases veranderen mijn kijk op het leven. Nu mijn eerste kleinkinderen geboren zijn, zie ik de problemen van deze maatschappij met andere ogen aan. En ga ik nadenken over wat ik daaraan kan bijdragen.
Het beeld van perspectief maakt ook nog iets anders duidelijk: de plaats waar je staat, bepaalt wat je waarneemt. Alles wat je meekreeg in je leven bepaalt hoe je in het leven staat, wat je gelooft en wat van waarde is. Daardoor ontstaan grote verschillen in geloof en in behoeften van mensen. Dat kom ik tegen in de Levensbron en in gesprekken met mensen.
Wanneer de bijbel een belangrijke plaats inneemt in je leven, wil je graag dat die teksten in vieringen gelezen en uitgelegd worden. Maar wanneer dat geloofsverhalen van ver weg en lang geleden zijn, krijgen ze een andere lading. Dan kunnen andere teksten en gedichten wellicht meer inspiratie geven. Datzelfde geldt voor de liederen die in de verschillende zangbundels te vinden zijn. Een lied dat je al vanaf je jeugd zingt, laat misschien iets bij jou resoneren, terwijl datzelfde lied bij een ander totaal niets betekent, of de tekst ervan zelfs weerstand oproept. Hoe ga je dan respectvol om met elkaar? En kan je aan elkaars behoeften tegemoetkomen?
Dit alles betekent ook dat de zoektocht verschillende kanten kan uitgaan. Het mooie van vrijzinnige gemeentes is, dat er verschillende voorgangers komen. Voorgangers die elk een eigen insteek hebben en op hun manier voorgaan. En ja, dan wordt er soms een weerbarstige tekst gebruikt, of een lied gezongen waar ik moeite mee heb. Toch merk ik dat elke viering mij iets brengt, zolang ik open kan staan voor het andere, voor de Ander.
Elske de Lange