Als ik bid, ben ik gewend God met U aan te spreken. Ik ben me ervan bewust, dat de God waarin ik geloof die menselijke aanspreektitel overstijgt, maar we hebben nu eenmaal menselijke taal nodig om te spreken en te delen over het geheim dat ons te boven gaat. Daarbij is het van belang hoe je dat aanspreken van God van huis uit hebt meegekregen. Toen ik kind was, werd er met grote eerbied over God gesproken, en altijd in de mannelijke vorm. Later werd ik me bewust, dat ook die mannelijke vorm een beperkt menselijk pogen is om iets van God te raken. Ook de uitsluitend vrouwelijke vorm overigens. God bevindt zich per definitie boven en buiten onze menselijke categorieën. Maar om nu uitsluitend over God te zwijgen…
Voor mij is ‘U’ dus de aanspreektitel van God waarmee ik het meest vertrouwd ben. Ook als ik samen met mensen bid, gebruik ik die vorm. Laatst had ik een gesprek met een mevrouw die geboren was in Brazilië: Gabriela. Ze is goed thuis in de Bijbel en weet de teksten die voor haar inspirerend zijn en in het gesprek ter sprake komen, snel op te zoeken op haar telefoon. Zij leest de teksten dan voor in het Portugees, en ik lees ze mee in het Nederlands. Prachtig, om de vertrouwde Bijbelteksten zo voor te horen lezen en in het zangerig Portugees te volgen. Het bepaalt mij bij het mondiale karakter van het christendom, en dat ik in mij eigenlijk bevind in een hele kleine Nederlandse kerkelijke en theologische bubbel…Bidden doen Gabriele en ik altijd in het Nederlands, omdat dat de taal is die wij beiden spreken en verstaan. Zij eerst, en dan ik. Voor Gabriela betekent het, dat ze haar diepste gevoelens uit het Portugees in het Nederlands moet vertalen. Het is voor mij ontroerend om haar dan God aan te horen spreken met ‘jij’. Eerst schrok ik er een beetje van. Een natuurlijke reactie, als je als kind zoveel eerbied hebt geleerd. Maar het is zoveel eenvoudiger, intiemer en nabijer als je hoort: ‘Wij jij met jouw liefde bij mij zijn’… Als ik daarna mijn gebed uitspreek en God weer met ‘U’ aanspreek, lijkt het alsof ik God op afstand zet, en de nabijheid en intimiteit verbreek. Misschien toch de volgende keer eens proberen: ‘Wil jij mij daarbij helpen…’
Anneke van der Velde
Voorganger Vereniging van Vrijzinnigen Kampen Noordoostpolder