Moeder en dochter in duobaan is uniek in religieus Nederland
Elske en Karin de Lange zijn onze nieuwe voorgangers
Het Kiescollege van onze vereniging heeft Elske de Lange uit Lelystad en haar dochter Karin de Lange uit Valburg benoemd als opvolgers van voorganger Anneke van der Velde. Samen zullen zij invulling geven aan deze deeltijdbaan. Hun aanstelling is per 1 april. De vereniging heeft dus slechts één maand te kampen met een vacature. Voor zo ver bekend hebben nog niet eerder in religieus Nederland een moeder en een dochter een baan als voorgangers gedeeld.
Iedere geregelde bezoeker van de diensten in de Levensbron kent Elske de Lange. Zij fungeert al langer als gastvoorganger. Haar dochter Karin kennen slechts zeer weinigen. Zij is humanistisch geestelijk verzorger in een gevangenis. Voor haar is werken in een geloofsgemeenschap zoals onze vereniging nieuw. Karin schuwt het avontuur niet. Ze was achttien toen ze het ouderlijk huis verliet en moederziel alleen een wereldreis ging maken van negentien maanden. De reis bracht haar naar Peru, Bolivia, Chili, Nieuw-Zeeland, Maleisië, Brunei, de Indonesiche eilanden Borneo, Sumatra en Java, naar Hong Kong, India en Nepal.
Podcast
Beiden hebben zich bereid verklaard de column van Anneke van der Velde in De Brug voort te zetten. Ze hebben ook het plan opgevat een podcast te beginnen, waarin ook mensen van andere geloofsovertuigingen aan het woord komen. Net als de columns kan een podcast nieuwe mensen trekken, denken ze. “Het kan blik verbredend zijn te onderzoeken wat er nog meer is aan bronnen van zin waar mensen uit putten”, vindt Karin.
Elske en Karin de Lange verwachten niet dat het lastig wordt om tegelijk ouder-dochter en collega’s te zijn. “We hebben steeds veel uitgewisseld over ons vakgebied en we leren steeds veel van elkaar,” zegt Karin. “We hebben altijd heel open met elkaar gecommuniceerd en zijn daar, als er iets was, altijd heel goed uitgekomen. Dus dat vertrouwen is er.”
Veel praten
“Onze communicatielijnen zijn heel kort”, licht Elske toe. “Dat is heel anders dan wanneer je samenwerkt met iemand met wie je geen relatie hebt. In zo’n situatie kan je meer verbergen, dan in ons geval.” Zijn er problemen, dan helpt praten, veel praten, vinden beiden. “We spreken helder naar elkaar uit wat onze verwachtingen zijn en wat we willen,” zegt Karin. “Als er irritatie zou zijn, zullen we dat zeker naar elkaar uitspreken.”
Elske en Karin hebben besloten voor hun werk in Kampen gebruik te maken van één mailbox, zodat ze precies van elkaar weten wat er speelt. “En we zullen elkaar ook veel zien”, voorspelt Elske. Karin wil verhuizen naar een woning in de omgeving van Kampen. Valburg is ver om steeds te bereizen. “Ik vind Kampen een heel leuke plaats, maar het lijkt me wel goed om een beetje afstand te hebben tussen wonen en werk”, zegt ze.
Vlam in de pan
Piety van den Berg komt de eer toe Karin op het idee te hebben gebracht te solliciteren. Ze had onze advertentie gezien, maar omdat ze geen theoloog is dacht ze niet in aanmerking te komen. Maar Elske suggereerde om samen te solliciteren. “Toen is de vlam in de pan geslagen”, zegt Elske. “We dachten ‘dat is leuk!’.”
Wat beiden het meest aanspreekt in onze Vereniging van Vrijzinnigen is, zegt Elske, “de openheid en de warmte. Het is heel belangrijk dat als iemand binnenkomt hij of zij wordt opgevangen, zodat die zich niet verloren voelt. Ik vind het heel belangrijk dat dit zo blijft.” Karin is de hartelijkheid van de mensen opgevallen. “Ze luisteren en zijn oprecht geïnteresseerd. Ze staan open voor het verschil, voor radicaal anders denken.”
Aftasten
Elske de Lange, vrijzinnig theoloog, heeft aan de HTS een opleiding bouwkunde voltooid en is op latere leeftijd theologie gaan studeren. In Lelystad leidt ze het Leerhuis van de PKN, is ze vrijwilliger bij School is Cool en is ze op een ruim aantal plaatsen gastvoorganger in kerken en verpleeghuizen. Tijdens diensten maakt ze gebruik van de klankschaal en van parabels van Toon Telligen. “Ik begrijp dat er binnen de Vereniging van Vrijzinnigen ook een groep is die het Bijbelse belangrijk vindt”, zegt ze. “Daar ga ik dus meer dan tot nu toe aandacht aan geven. Ik ben uiteindelijk oudtestamenticus en exegese (Bijbeluitleg) heb ik veel gedaan. Ik ga aftasten wie er allemaal zijn, wat hun behoefte is en inventariseren wat er al is. Wat er al is, moet versterkt worden.”
Karin leidt als humanist “bezinningen” binnen de gevangenismuren. Ze doet een promotieonderzoek naar “machtsdynamieken in pastorale relaties”. In gewone mensentaal gezegd: onderzoek naar de invloed van een geestelijk verzorger of een therapeut op de cliënt vanuit de eigen achtergrond over waarden en normen. Karin houdt ervan uitdagingen aan te gaan.
Zenboeddhisme
“In mijn opleiding als humanisticus heb ik wel wat historie en religie-achtergronden gehad”, vertelt Karin. “Maar de achtergronden en bronnen die ik gebruik zijn anders. Ze komen uit de filosofie, het existentialisme, het feminisme en het Zenboeddhisme. Voor mij wordt deze aanstelling een zoektocht naar hoe ik bij jullie kan aansluiten. Dat zal dus wel een onderscheid zijn tussen ons beiden. Ik vind dat spannend. Voor mij is het daarom heel belangrijk om daarover open met de mensen in gesprek te blijven. Ik hoop dat, als ze het niet fijn vinden, ze naar me toekomen. Ik ben van mijn kant benieuwd wat het met mensen doet wanneer ze zich open stellen voor het andere, voor mensen die heel anders denken.”
Voorkeur
In het pastoraat zullen Elske en Karin rekening houden met de voorkeur van de leden. “Wat ons betreft kunnen de leden uitspreken van wie van ons beiden ze bezoek willen”, zegt Elske. “Maar dat geldt niet voor de Noordoostpolder. Die leden ga ik bezoeken omdat Karin niet beschikt over een auto. En er moet uiteindelijk wel een evenwichtige verdeling in tijd zijn tussen ons beiden. Ik heb veel ervaring met het leiden van diensten en minder met het pastoraat. Bij Karin is dat net andersom.”
Beiden zitten als het gaat om levensovertuiging wel op één lijn, vinden ze. Als het gaat om vrijzinnigheid zegt Karin: “Voor mij is het dat de ander de ruimte krijgt om anders te denken.” Elske: “Liefde en aandacht voor verschil, is voor mij vrijzinnig. De ruimte dat je anders mag denken.” Karin: “Ruimte voor uitwisseling. Anders loop je het risico dat je tegenover elkaar komt te staan en elkaar niet meer wil of kan begrijpen. Dat is cruciaal om samen een gemeenschap te zijn. Dat je open staat om elkaar te ontmoeten en elkaar te zien in het anders zijn.” Elske: “Zodra de ruimte voor uitwisseling ontbreekt, gaat er bij mij iets jeuken.”
Prikkelende onderwerpen
Elske en Karin zijn vast van plan om als de één als voorganger wil stoppen, de ander zal doorgaan in Kampen. “Maar dat zal op korte termijn zeker niet gebeuren”, voorspelt Elske. “Er zijn geloofsgemeenschappen die zich rondom de dominee organiseren. Dat willen wij niet. We hopen dat we behalve met de Podcasts ook met gespreksbijeenkomsten over prikkelende onderwerpen nieuwe mensen zullen binnenhalen.”
“Ons werk in Kampen beschouwen we als geslaagd wanneer er zinbeleving en onderlinge verbondenheid is”, zegt Karin. “Ik vind het belangrijk dat er een vertrouwensrelatie ontstaat”, zegt Elske. “Tijdens ons sollicitatiegesprek had ik een heel basaal gevoel van vertrouwen in de mensen die erbij aanwezig waren. Er is een uitdrukking die zegt: als ik val, mag ik dan vallen in Gods hand. Dat is voor mij een heel diep vertrouwen in elkaar: als iemand valt dat er steeds iemand is die opvangt.”