Lieve Geerke,
Dankjewel voor je brief uit Caïro, waarin je beschrijft hoe geloof overal te vinden is in de stad. Overwegend natuurlijk de Islam, maar ook het koptische christelijke geloof. Je schrijft ook dat de ouders in Caïro het moeilijk vinden als hun kinderen niet gelovig zijn. Dat delen ze dan met heel veel ouders in Nederland! Datgene wat je als vader of moeder het belangrijkst vindt in je leven, wil je ook graag doorgeven aan je kinderen. Zeker als je zelf gemerkt hebt hoe waardevol geloof is geweest in tijden van verdriet, maar ook in tijden van geluk. Het vraagt dan wijsheid om je te realiseren dat kinderen daar hun eigen weg in moeten zoeken en vinden. Het vraagt ook vertrouwen. Mijn weg in spiritualiteit en geloof hoeft niet dezelfde te zijn als die van jou. Jouw weg is uniek en minstens zo waardevol.
Je vraagt me aan het eind van je brief wat ik vond van Cairo. Samen met je jongste zus Willemijn ben ik een lang weekend bij jou op bezoek geweest. Het was overweldigend en indrukwekkend. In een stad met mensen die een ander taal spreken, een ander geloof beleven, anders gekleed zijn en anders communiceren. Wat me vooral trof is de verbondenheid die je dan toch kunt ervaren in kleine gebaren en oogcontact. De koptische taxichauffeur die tot tranen geroerd was toen hij met ons kon spreken over zijn geloof. De vrouw die me in de moskee een rok aan deed en een sjaal om mijn hoofd schikte. En dat met een liefdevolle blik en zorgvuldige gebaren deed. Een moeder die me trots aankeek toen ze haar kleine zoontje naast zijn vader de eerste gebedsbewegingen zag doen in de moskee. We keken elkaar aan met een blik van verbondenheid, van begrip, van het belang van dat moment. De vrouwen en jonge meisjes die met ons bij de moskee op de foto wilden. Omdat we zo lang en zo ‘anders’ zijn, en toch op de plek zijn waar zij hun geloof beleven.
Die kleine gebaren van mensen, het oogcontact en het wederzijdse begrip sterkten me in de overtuiging dat geloof – hoe verschillend in uitdrukkingsvorm en ‘taal’ ook – verbindend kan zijn. Dat mensen elkaar vanuit heel verschillende achtergronden en geloofskleuren kunnen herkennen in het belang dat ze hechten aan het heilige. Het heilige dat het platte alledaagse, datgene wat scheidt en aanzet tot geweld, overstijgt. De aandacht voor de heilige momenten, plekken en rituelen, waarin mensen over de hele wereld vorm geven aan hun diepste ervaringen met het leven. Die aandacht is universeel en verbindend. Religie en geloof kunnen neerdrukken en uitsluiten. Dat is de trieste en donkere kant van de medaille. De andere kant van de medaille is dat mensen elkaar herkennen, zich verbonden weten in een dragende liefde en geborgenheid. Die heb ik ervaren in Cairo, maar gelukkig ook dagelijks in mijn eigen omgeving.
Nu weer een vraag aan jou. Je vertelde me dat je als afsluiting van je periode in Caïro nog een paar weken naar Israël gaat. Waarom heb je voor Israël gekozen? Heeft dat nog iets met je christelijke opvoeding te maken?
Liefs!
Mama